پلو زیره مادربزرگ و خواص دارویی آن

زیره، تخم گیاهی بومی ایران است که در شمال آفریقا و کشورهای عربی هم به دست می آید. زیره، مصارف زیادی در آشپزی و پزشکی داشته و به داشتن خاصیت ضد نفخ مشهور است. شهر کرمان را در کشور ما به عنوان منبع زیره می شناسند و علت این نامگذاری، وجود بهترین نوع زیره در این استان است. مرغوب ترین نوع زیره، در شهرستان بافت استان کرمان و به صورت خودرو وجود دارد.

زیره را می توان به عنوان ادویه در غذاهای مختلف استفاده کرد و از خواص بی نظیر آن بهره برد. دمنوش و عرق زیره نیز در رژیم های لاغری و به عنوان شیرافزا برای مادران کاربرد دارد. یکی از موارد مصرف زیره، استفاده از آن به عنوان یکی از اجزای اصلی خوارک و پختن غذایی به نام زیره پلو با آن است. زیره پلو به راحتی تهیه می شود و می توان آن را به تنهایی یا همراه با گوشت یا مرغ سرو کرد. برای دانستن انواع و کاربردهای زیره و طریقه پختن زیره پلو با این مقاله همراه باشید.

زیره سیاه، زیره سبز و کاربردهای آنها

دو نوع زیره وجود دارد: زیره سبز و زیره سیاه. آنچه به عنوان زیره کرمان می شناسیم، همان زیره سیاه است که آن را به نام زیره کوهی هم می نامند. نوع سبز زیره به نام کراویه معروف است. ویژگی های تغذیه ای زیره سبز و سیاه با هم مشابه است اما این دو نوع تفاوت هایی هم با یکدیگر دارند.

زیره سیاه باریک تر از زیره سبز است و عطر تندتری دارد. درواقع، زیره سیاه دارای عطر بسیار تندی است و در مصرف آن باید دقت کرد، چرا که ممکن است عطر بقیه ادویه ها را کم رنگ کند. آشپزهای هندی اعتقاد دارند که اگر زیره را بو بدهند، عطر آن پخته و ملایم می شود. به همین دلیل، قبل از وارد کردن زیره به بقیه ادویه ها، آن را کمی تفت می دهند.

خواص و کاربردهای زیره سیاه

زیره سیاه دارای طبع بسیار گرم و خشک است. یکی از کاربردهای بسیار گسترده زیره سیاه، استفاده از آن در رژیم های لاغری است. متخصصان طب سنتی بر این باورند که مصرف زیره سیاه باعث لاغری بخصوص در ناحیه شکم می شود. زیره با کاهش تجمع سلول های چربی و افزایش سوخت و ساز بدن، کار رژیم های لاغری را تسهیل می کند.

استفاده از زیره سیاه برای لاغری

برای بهره بردن از خواص زیره سیاه به منظور لاغر شدن، ۲ قاشق غذاخوری زیره سیاه را از شب قبل در مقداری آب خیس کنید. هر روز صبح این مقدار زیره را با آب در یک ظرف بجوشانید، سپس دانه های زیره را خارج کرده و نصف یک لیمو ترش یا ۲۰ قطره آبلیمو را به آن اضافه کنید. این ترکیب را هنگام صبح و به صورت ناشتا میل کنید و اثر آن را با روند لاغری خود مشاهده کنید.

روش دیگر استفاده از زیره در رژیم لاغری، اضافه کردن یک قاشق چای خوری پودر زیره به ماست است. این ترکیب را قبل از غذا میل نمایید.
همچنین می توانید مقداری پودر زیره را در آب جوش حل کرده و به آن نصف قاشق چای خوری عسل اضافه کنید. زیره را می توانید به عنوان ادویه در انواع سوپ ها، خورشت ها، پلوها و کوکو استفاده کنید. از عرق زیره که به صورت آماده در بازار وجود دارد هم می توانید در رژیم روزانه خود استفاده کنید.

استفاده از زیره سیاه برای افزایش شیر مادر

زیره سیاه را به عنوان شیر افزا هم استفاده می کنند. شما می توانید برای استفاده از خاصیت زیره در شیردهی، یک قاشق چای خوری زیره را به همراه شکر در شیر گرم ریخته و هر شب میل کنید. همچنین می توانید زیره را به عنوان ادویه به غذاهای خود بزنید یا دمنوش آن را برای افزایش شیر استفاده کنید.

استفاده از زیره سیاه برای رفع مشکلات گوارشی

زیره سیاه برای رفع نفخ شکم، بهبود هضم غذا و برطرف کردن دل پیچه کودکان کاربرد دارد. برای برطرف کردن مشکلات گوارشی از قبیل نفخ، تنبلی دستگاه گوارش یا درد روده می توانید یک قاشق مرباخوری یا ۵ گرم زیره سیاه را به مدت ۱۰ دقیقه در مقداری آب دم کنید یا دانه زیره را بجوید. برای رفع سوء هاضمه یا دل درد کودکان می توانید روغن زیره سیاه را استفاده کنید.

خواص و کاربردهای زیره سبز

زیره سبز، یکی از اجزای اصلی پودرهای کاری و چیلی است که به عنوان ادویه در غذاهای مختلف استفاده می شوند. کاربرد دیگر زیره سبز، استفاده از روغن آن به منظور مزه دار کردن نوشیدنی ها، دسرها و چاشنی هاست. از زیره سبز برای معطر کردن کرم ها و عطرها استفاده می شود.
زیره سبز به عنوان یک ماده شیر افزا، به منظور تقویت معده و رحم و یا برای التیام دادن زخم ها استفاده می شود.

طرز تهیه دمنوش زیره سبز

می توانید از این دمنوش در رژیم لاغری خود استفاده کنید. همچنین مادران شیرده می توانند آن را برای افزایش شیر خود میل نمایند. برای تهیه این دمنوش، یک قاشق غذاخوری پودر زیره سبز را در مقداری آب ریخته و مانند چای به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه دم کنید. به این دمنوش می توانید عسل و آبلیمو نیز اضافه کنید.

زیره پلو

زیره پلو یک غذای بسیار خوشمزه است که از ترکیب زیره سیاه و برنج تهیه شده و خیلی راحت درست می شود. با پختن زیره پلو، علاوه بر آن که خوردن یک غذای بسیار خوشمزه را تجربه می کنید، از بسیاری از خواص زیره مانند کمک به لاغری و رفع مشکلات گوارشی هم بهره خواهید برد.

مواد لازم برای پخت زیره پلو

نحوه پخت زیره پلو

برنج را شسته و به همراه نمک به مدت دو ساعت بخیسانید. زیره سیاه را نیز به مدت ۳۰ دقیقه در مقداری آب خیس کرده و سپس آب را خالی کنید.
برنج را با چند لیوان آب و مقداری نمک داخل قابلمه مناسبی بریزید و اجازه دهید آب بجوشد و برنج نرم شود، سپس برنج را درون آبکش بریزید. برای اینکه بدانید چه مدت زمان برای جوشیدن برنج کافی است، یکی از برنج ها را برداشته و بین دو انگشت خود قرار دهید. اگر اطراف دانه برنج نرم و مغز آن کمی خام است، زمان آبکش کردن رسیده است. سپس برنج را با آب سرد بشویید.

برنج درون آبکش را بچشید و اگر نمک کافی ندارد مقداری نمک بزنید. آنگاه زیره را اضافه کرده و همه مواد را با هم مخلوط کنید. ته قابلمه مقداری روغن ریخته و برنج و زیره را به آن اضافه کنید. شعله را کمی زیاد کنید تا برنج به اصطلاح بخار کند. سپس نصف لیوان آب و کمی روغن به برنج افزوده، شعله گاز را کم کرده و دمکش و در قابلمه را روی آن بگذارید. ۳۰ تا ۴۵ دقیقه زمان کافی است تا برنج دم بکشد.

ترفندهایی برای عطر و طعم بهتر زیره پلو

برای خوشمزه تر شدن زیره پلو، نکات زیر را به خاطر داشته باشید:
• می توانید از نان یا سیب زمینی به عنوان ته دیگ این پلو استفاده کنید.
• زیره پلو را می توان همراه با گوشت یا مرغ پخته شده که با ادویه های مناسب طعم دار شده اند، میل کرد.
• برای تزئین زیره پلو از پیاز سرخ شده یا زیتون استفاده کنید.
• زمان سرو این غذا می توانید مقداری از برنج را با زعفران دم شده ترکیب کرده و برای تزئین غذا استفاده کنید. این کار، عطر بی نظیری نیز به غذای شما می دهد.