ماه رمضان یکی از ماه های مهم ما مسلمانان به حساب می آید. در ایران به دلیل وجود اقوام مختلف در سراسر کشور و داشتن سنت‌های محلی متنوع در این ماه، غذاهای مختلفی تدارک دیده می‌شود که هر یک دارای طعم، مزه، شکل و رنگ های متفاوت هستند.
نگاهی به آداب و رسوم اقوام مختلف ایران نشان می دهد که سنت های غذایی اقوام در ماه رمضان در گوشه و کنار ایران به صورت مجزا تصویری زیبا را می آفریند. شاید بسیاری از ایرانی ها هنوز هم از وجود این سنت‌های زیبای غذایی در ماه رمضان بی اطلاع باشند. بسیاری از کشورهای مسلمان از تنوع غذایی خود در این ماه در زمینه گردشگری بهره می‌برند. ایران نیز می تواند از این سنت های غذایی خود که جزو جنبه های غنی فرهنگ محلی هستند، در ماه رمضان استفاده کرده و آن را به گردشگران معرفی کند. در ادامه نگاهی به غذاهای سنتی ایران در ماه رمضان می اندازیم.
قماق
قماق و شیر آش از جمله غذاهای محلی ماه رمضان در مازندران هستند. این غذاها هر دو با برنج یا آرد آن درست می‌شوند و همین می تواند نشان دهد که اکثر غذاهای محلی اقوام ایرانی بر اساس اقلیم و محصولات منطقه خود تدارک دیده می شوند.
رشته خوشکار راحت ترین غذای ماه رمضان
رشت یکی از شهرهای خلاق و پرتنوع در زمینه پخت غذا است، به طوری که از لحاظ خلاقیت در زمینه غذایی در یونسکو نیز مطرح شده است. بیشترین غذاهایی که در گیلان در ماه رمضان پخت می‌شوند، خورش های محلی بوده که معمولا دارای طعم های خوشمزه و ترش هستند. مهم ترین این خورش‌ها ترش تره و باقلا قاتوق هستند که بیشتر در سفره های سحر این مردم دیده می شوند. از جمله غذاهای سنتی گیلان در ماه رمضان آش ها، کوکو و فرنی هستند. در گیلان غذاهای سنتی در رستوران ها سرو می شود. یکی از غذاهای قابل دسترس در ماه رمضان در گیلان رشته خوشکار است که مسافران و گردشگران می توانند در رمضان این غذا را امتحان کنند.
فرنی
در گیلان «ترک» و «فرنی» از جمله غذاهایی هستند که در ماه رمضان مورد استفاده قرار می گیرند.
در این منطقه مسقطی، سوپ و نان های روغنی نیز مورد استفاده مردم قرار می گیرد.
کتلت پایه ثابت سفره های افطاری
تبریز، اردبیل و شهرهای ترک نشین شمال غرب ایران نیز همانند شهر های دیگر دارای غذاهای سنتی خاص خود در ماه رمضان هستند. شیر برنج، فرنی و حلیم، دلمه و کتلت پای ثابت سفره های افطار این دو شهر است. برخی از این غذاها را به عنوان غذاهای محلی این دو شهر در میدان های شهر می توان دید. در میدان مرکزی اردبیل حلوای سیاه به عنوان غذای محلی ماه رمضان به مردم شهر و مسافران عرضه می‌شود.
نان جشن کردستان
نان برساق از جمله نان های معروفی است که در ماه رمضان در سنندج پخته می شود.
این نان در گذشته دارای اهمیت بیشتری بود و پخت آن در کردستان رایج بوده است. امروزه نان برساق و نان های تاوه ای کردستان به روستاها محدود شده و بیشتر در نمایشگاه های قومی این استان عرضه می شود. از دیگر غذاهای معروف حلیم بوده که اهالی کردستان در سفره های افطاری خود از آن استفاده می کنند. اما از غذاهای مخصوص اهالی کردستان در ماه رمضان می توان به «کولیره» اشاره کرد که در روزهای خاصی از ماه رمضان پخته می‌شود. در کردستان در روز عید فطر نیز نانی خاص با نام «نان جشن» پخته می شود و در میان روزه داران پخش می گردد.
بژی برساق شیرینی مهم رمضان
ایلام از دیگر شهرهای ایران بوده که به شهر حریصه (حلیم) مشهور است. در این شهر حلیم برای افطار روزه داران درماه رمضان در مغازه ها موجود است. مردم ایلام به حلیم دیدگاهی متبرکانه دارند و خوردن آن در افطاری جزو فرهنگ خاص آن ها به حساب می آید. بژی برساق از مهم ترین شیرینی های سنتی ایلام بوده که در ماه رمضان پخت می‌شود و مردم در وعده افطار و سحر از آن استفاده می کنند.
روغن کرمانشاهی در وعده سحری
از جمله غذاهای سنتی کرمانشاه آش عباسعلی بوده که در ماه رمضان برای افطار پخت می شود و طرفداران بسیاری دارد. این غذا ترکیبی از گوشت و غلات و حبوبات است و از پیاز داغ برای تزیین آن استفاده می کنند. یکی دیگر از مواد غذایی پرمصرف در ماه رمضان در کرمانشاه روغن حیوانی کرمانشاهی بوده که مردم منطقه اعتقاد دارند استفاده از آن در غذاهای سحری سبب می شود که روزه داران احساس گرسنگی کمتری کنند. خاصیت مقوی بودن این روغن موجب شده در دیگر نقاط ایران نیز در غذاهای سحری از روغن کرمانشاهی استفاده شود.
حلوا زرده
نان کماج و حلوا زرده از جمله غذاهای همدان در ماه رمضان به شمار می روند. در این شهر غذا های دیگری مانند انگشت پیچ و نان روغنی در ماه رمضان پخت می شود.
دیماج معروف قزوینی
در قزوین مردم در ماه رمضان غذاهای خاص خود مثل انواع آش و دیگر غذاها را پخت و استفاده می کنند. اما معروف ترین غذای قزوین در ماه رمضان دیماج است که در کنار دیگر غذاها بر سر سفره افطار، مورد استفاده قرار می گیرد و مخصوص این شهر است.
لرزان
از غذاهای معروف دامغان و شاهرود لرزان بوده که ماده اصلی آن نشاسته است و بیشتر در ماه رمضان در این شهرها پخت می شود. لرزان در رستوران های شهر پخت و سرو نمی شود و تنها می توان آن را در خانه های اهالی این شهرها جستجو کرد.