سمنو یکی از اجزا سفره هفت سین ما ایرانیان است که به دلیل وجود جوانه گندم در مواد اولیه این دسر شیرین، خاصیت های فراوانی دارد. سمنو را می توان در تمامی فصول سال تهیه نمود اما اغلب در نزدیکی ایام عید طبخ می شود.
طبخ سمنو نیازمند رعایت آداب خاصی است و حساسیت بالایی دارد چرا که در صورت پیروی از دستور پخت اشتباه سمنو شما تلخ خواهد شد. لذا در ادامه دستور پخت سمنو خانگی را در اختیار شما قرار می دهیم تا بتوانید هر فصلی از سال که تمایل داشتید اقدام به طبخ سمنو کنید.
دستور تهیه سمنو خانگی:
اگه اولین بار است که قصد پخت سمنو را دارید بهتر است با مقدار کم و حدود یک کیلو گندو و یک کیلو آرد گند معمولی شروع کنید.
اما توجه داشته باشید که آرد گندم برای تهیه سمنو باید حتما معمولی باشد و از آرد سفید برای این منظور استفاده نکنید.
برای آغاز کار یک کیلو گرم گندم پاک شده را به خوبی شسته و به مدت 24 ساعت در آب سرد بخیساید؛ در این مدت ۳ بار آب گندم ها را عوض کنید.
بعد از ۲۴ ساعت گندم‌ها را کف سینی پهن کنید و یک پارچه نخی خیس روی آن ها بکشید و روزی ۲ الی ۳ بار پارچه نخی را خیس کنید تا همیشه گندم ها مرطوب باشند. همچنین می توانید آن ها را داخل کیسه نخی بریزید و مرتب کیسه را مرطوب کنید.
نکته: گندم ها باید در جای خنک باشند تا خراب نشوند. اگر در فصول گرم قصد دارید سمنو تهیه کنید. کیسه یا سینی حاوی گندم ها را داخل یخچال قرار دهید. تا گندم ها ترش نکنند و خراب نشوند.
معمولا بین ۲ تا ۳ روز طول می کشد تا گندم ها خوب جوانه بزنند. توجه کنید گندم نباید سبز شود وگرنه سمنو تلخ میشود. پس وقتی گندم ها خوب ریشه کردند؛ آنها را قبل از اینکه سبز شوند بردارید. مانند تصویر زیر:
نکته: توجه داشته باشید اگر گندم سبز شود سمنو تلخ خواهد شد.
حالا نوبت به چرخ کردن جوانه های گندم می‌رسد. سعی کنید با ریزترین درجه چرخ گوشتتان آنها را چرخ کنید. یکبار چرخ کردن کافی است.
جوانه های گندم چرخ شده را تکه تکه داخل صافی ریخته، روی آن ها کم کم آب بریزید و دست بکشید تا شیره گندم که سفید رنگ است، از آن خارج شود. اینکار را تا جایی ادامه دهید که فقط پوسته گندم داخل صافی بماند. برای ۱ کیلو گرم گندم حدود ۸ تا ۱۰ لیتر آب نیاز است.
به همان میزان که گندم در ابتدا آب کردیم یا ۱٫۵ برابر به آرد گندم معمولی نیاز داریم. برای مثال ما یک کیلو گندم برداشتیم پس الان یک کیلو یا حداکثر ۱٫۵ کیلو آرد گندم معمولی را با شیره گندم ها قاطی می‌کنیم و اینقدر با دست یا قاشق بهم میزنیم؛ تا کاملاً آرد در شیره گندم و آب حل شود و گلوله گلوله نباشد.
حالا می رسیم به حساس ترین مرحله در این مرحله قابلمه حاوی مواد سمنو را روی گاز با حرارت زیاد قرار می دهیم و با یک کفگیر مدام آنها ار بهم میزنیم تا به جوش بیاید.
نزدیک به جوش آمدن مواد سمنو خیلی غلیظ می شود. به مواد آب اضافه نکنید، چون وقتی شروع به جوشیدن کرد دوباره رقیق می شود.
نکته: حتماً در این مرحله باید مواد سمنو را مدام بهم بزنید. چرا که این مواد از نشاسته است و با کوچکترین غفلت شما ته می گیرد و سمنو خراب میشود. اما وقتی به جوش آمد دیگر نیاز به همزدن ندارد.
وقتی مواد سمنو به جوش آمد؛ تقریباً کار تمام است و باید شعله گاز را خیلی کم کنید در حدی که برنج را دم می گذارید و بعد هر ۱ الی ۱/۵ ساعت سمنو ها را بهم بزنید.
نکته: در این مرحله نیاز نیست تا درب قابلمه را کامل بگذارید. می توانید درب آن را نصفه قرار دهید یا اصلاً درب قابلمه را نگذارید.
معمولاً زمانی که نیاز است تا سمنو بجوشد و غلیظ شود بین ۱۰ تا ۱۲ ساعت طول می کشد.
وقتی سمنو ها به غلظت مورد نظر شما رسید؛ روی شعله گاز، شعله پخش کن قرار دهید و با همان حرارت کم درب قابلمه را محکم ببندید تا زمانی حدود یک ساعت سمنو دم بکشد.
بعد از یک ساعت دم کشیدن، سمنو آماده است. می توانید با خلال بادام یا پسته و یا هرچیزی که خودتان دوست دارید، آن را تزیین کنید. هرچه سمنو با شعله کم بیشتر بجوشد پررنگ تر میشود. دلیل اینکه سمنو من کمی کم رنگ تر است، این است که شعله گاز من یکم زیاد بود و زودتر به دست آمد.
برای یک کیلو گندم و آرد حدود دو تا ۴ شیشه بزرگ سمنو بدست می آید . و این سمنو کاملاً شیرین و خوشمزه میشود و شما به کوچکترین شیرینی مصنوعی مثل شکر و… نیاز ندارید.
نکاتی برای درست کردن سمنو خانگی
– اگر پس از طبخ سمنو قصد نگهداری آن برای مدت زمان طولانی حدود 3 تا 4 ماه را دارید بایستی سمنو را غلیظ بردارید زیرا زمانی که سمنو رقیق باشد زودتر خراب شده و کپک می زند.
– اگر در حین پخت احساس کردید که سمنو شما خیلی غلیظ است مقدار کمی آب به آن افزوده و اجازه دهید کمی بجوشد.
– بهترین گندم برای طبخ سمنو گندم شمال است چرا که گندم شمال در سمنو شیرین تر می شود و مناسب ترین گزینه برای استفاده در سمنو است.
– تفاله های گندم همان سبوس گندم است که فواید بسیاری دارد پس آن ها را دور نریزید؛ این تفاله ها را کف سینی ریخته و در مقابل نور خورشید قرار دهید تا خشک شوند. پس از خشک شدن می توانید سبوس ها را آسیاب نموده و هر زمان که قصد تهیه نان خانگی داشتید به خمیر بیافزایید تا نان شما دارای سبوس شده و خواص بیشتری به آن ببخشید.
نوش جان