غذای مصرفی ما شامل انواع ویتامین ها است که هر یک از ویتامین ها نقش اساسی و اصلی در عضوهای مختلف بدن دارد. در این مقاله با ویتامین گروه ب و نقش آن ها آشنا می شویم.
ویتامین ب1
ویتامین ب1 (Vitamin B1) که به آن تیامین (Thiamin) نیز گفته می شود یکی از ویتامین های گروه ب است. ویتامین B1، جز ویتامین های محلول در آب است و این بدان معناست که بدن نمی تواند ویتامین B1 را ذخیره کند و نیاز است آن را از طریق تغذیه بطور روزانه دریافت کنیم. جالب است بدانید که یکی از منابع اصلی تامین نیاز روزانه ویتامین ب1 برنج است. برنج سرشار از ویتامین ب1 است و می تواند نیاز های بدن را به صورت روزانه تامین نماید.
ویتامین ب1 به بدن برای هضم و جذب مواد غذایی و تبدیل آن ها به انرژی کمک می کند. همچنین ویتامین B1 کمک به انتقال پیام های عصبی بین سلول های سیستم اعصاب مرکزی، تنظیم حرکات عضلات، عملکرد ذهن و حافظه می کند، ویتامین ب1 یکی از مواد ضروری برای فعالیت مغز و سیستم اعصاب مرکزی است و کمبود آن با علائم روانی از قبیل افسردگی، فراموشی و اضطراب همراه است.
ویتامین ب1 خواص فوق العاده ای دارد که در پست های آینده نیز در مورد آن صحبت خواهیم کرد.
ویتامین ب2
ویتامین های گروه ب از اهمیت بالایی برای بدن برخوردار هستند. ویتامین ب۲، یکی از مهمترین و ضروری‌ترین ویتامین‌های گروه ب (B Complex) با نام ریبوفلاوین است که نقش مهمی در سلامت ارگان‌های مختلف بدن دارد. حضور این ویتامین برای عملکرده غده تیروئید الزامی است. شیر، بادام، تخم مرغ، گندم و غلات از منابع مهم تامین کننده این ویتامین هستند.
برنج حاوی مقدار کمی ریبوفلاوین (ویتامین B2) است که برای تولید انرژی و حفظ بافت پوست و چشم ضروری می باشد. نصف لیوان برنج قهوه‌ای پخته، ۱درصد از کل مقدار ریبوفلاوین مورد نیاز روزانه ی بدن را تامین می کند.
ویتامین ب3
ویتامین B3 یکی از مقاوم ترین مواد در طبیعت است. نیاسین در محیط های اسیدی، قلیایی، حرارت، نور و اکسیژن هوا مقاوم است و فقط مقدار مختصری در آب حل می‌شود. در یک طبخ معمولی 15 تا 25 درصد نیاسین از بین می‌رود. این ویتامین در تنفس سلولی دخالت دارد و در آزاد کردن انرژی از کربوهیدرات ها، چربی ها و پروتئین ها به کار می رود.
ویتامین ب3 باعث کاهش کلسترول بد و بهتر شدن جریان خون می شود. کمک به سلول های مختلف برای تنفس بهتر نیز از جمله وظایف ویتامین ب3 است. این ماده از پیری زودرس جلوگیری کرده و مقوب معده است.
نیاسین (ویتامین B3) برای تبدیل گلوکز به انرژی، مورد نیاز بدن است. همچنین وجود آن برای سلامت پوست و عملکرد مناسب دستگاه گوارش و سیستم عصبی ضروری است. نصف لیوان برنج قهوه‌ای و سفید پخته شده به ترتیب ۸ و ۶ درصد از کل مقدار نیاسین مورد نیاز روزانه بدن تامین می کنند.
ویتامین ب5
مواد غذایی مانند برنج و و سایر غلات، به داشتن انواع ویتامین ها از جمله ویتامین ب شناخته شده هستند. از جمله این ویتامین ها می توان به ویتامین ب 5 اشاره نمود. ویتامین ب 5 که با نام اسید پانتوتنیک هم شناخته می شود، این ویتامین نقش مناسبی در فعالیت غدد از جمله غدد فوق کلیوی و همچنین بهبود هضم و جذب و آزاد سازی انرژی مواد غذایی دارد. این مواد ممکن است کربوهیدرات یا پروتئین ها باشند که در صورت کارکرد نادرست هورمون ها و عدم متابولیزم مناسب، به درستی جذب و هضم نمی گردند.
نقش دیگر ویتامین ب 5 یا اسید پانتوتنیک، با توجه به کمک در عملکرد غدد فوق کلیوی، کاهش استرس می باشد. نقش موثر در کاهش خستگی و همچنین فواید این ویتامین برای پوست و مو، از دیگر آثار مصرف آن می باشد تا جایی که کاهش رشد موها و افزایش خستگی و خواب آلودگی، از جمله نشانه های کمبود این ویتامین است.
ویتامین ب6
برنج به ویژه برنج قهوه ای منبع خوبی از ویتامین های ب محسوب می گردد. به ویژه برنج قهوه ای که دارای لایه ای از سبوس می باشد، دارای مقدار قابل توجهی از انواع ویتامین های ب و سرشار از سایر مواد مغذی مورد نیاز بدن است.
از جمله ویتامین های گروه ب که نقش مهمی در هضم مواد غذایی ایفا می کند، ویتامین ب6 می باشد. ویتامین ب 6 که اغلب به نام پریدوکسین نامیده می شود، در غلات متنوعی از جمله برنج قهوه ای یافت می گردد. این نوع ویتامین مانند سایر ویتامین های گروه ب، تاثیر مثبتی در تقویت سیستم و بافت عصبی بدن دارد. در نتیجه برای پیشگیری از اختلالات عصبی قابل استفاده است. یکی دیگر از امتیازات مصرف ویتامین ب 6، از بین بردن خواب آلودگی و ضعف بدن است. علاوه بر برنج قهوه ای، پروتئین هایی مانند گوشت ماهی نیز میزان مناسبی از این ویتامین را در بر دارند.
ویتامین ب 7
ویتامین های گروه ب یکی از مواد مفید برای بدن در تمام سنین می باشند که در مواد غذایی طبیعی از جمله غلات وجود دارند. گروه ویتامین های ب شامل انواع متفاوتی است که هر کدام نقش خاص تری برای بهبود عملکرد بافت های عصبی، غدد و قلب و عروق بازی می کنند. یکی از مهم ترین اعضای این گروه یعنی ویتامین ب 7، به نام بیوتین نیز شناخته می شود. از آثار ویتامین ب 7 می توان به تولید سلول های خونی اشاره نمود.
به طور کلی نقش ویتامین های ب در متابولیزه کردن پروتئین ها و چربی ها است و ویتامین ب 7 در این زمینه یکی از موثر ترین مواد به شمار می رود. مصرف ویتامین ب 7 علاوه بر تقویت رویش مو، بر بهبود عملکرد بافت عصبی نیز تاثیر مثبت دارد. در نتیجه با کاهش میزان این ویتامین، علائمی از جمله خستگی مفرط و ریزش موی سر امکان بروز دارند.
ویتامین ب12
از جمله خواص برنج می توان به ویتامین های آن اشاره کرد. ویتامین های برنج یکی از اصلی ترین مواد مغذی تشکیل دهنده این غله را تشکیل می دهند که از جمله این ویتامین ها می توان به ویتامین B اشاره نمود. ویتامین B انواع گوناگونی دارد که یکی از آن ها را B12 می نامند.
ویتامین B12 جزو شناخته شده ترین ویتامین ها می باشد که مصرف آن به ویژه در دوران میان سالی مفید خواهد بود. ویتامین B12 برای تقویت اعصاب، پیشگیری از ضعف حافظه و همچنین پیشگیری از ضعف سلول ها و بافت عصبی خواهد بود. یکی دیگر از مزایای مصرف ویتامین B12 تظیم مقدار سلول های خونی خواهد بود. در نتیجه مصرف این ویتامین موجب جلوگیری از بروز کم خونی خواهد شد. از طرف دیگر رفع خستگی و بیماری های قلبی از نتایج مصرف این ویتامین خواهد بود. به طور کلی استفاده از ویتامین های موجود در منابع طبیعی بهتر از نوع مکمل آن می باشد.