کشک

این ماده مقوی برای بسیاری از مردم نه تنها یک افزودنی خوش طعم، که یک غذای کامل و مغذی به شمار می رود. می دانیم که کشک یکی از محصولات لبنی بوده و از شیر به دست می آید. مانند سایر مواد لبنی، کشک می تواند از شیر بز، گاو یا میش تولید شود که هر کدام نیز خصوصیات و مزایای منحصر به فرد خود را دارند. استقبال زیاد از کشک به این دلیل است که خواص و مواد غذایی مفید شیر را در حجم کمی در بر گرفته است، از این رو می توان کشک را یک گنجینه فشرده از املاح و ویتامین ها و پروتئین های لازم برای بدن دانست.
از جمله مهم ترین خواص کشک، برخورداری از کلسیم است. این ماده به همراه فسفر، به ویژه برای استحکام استخوان بندی در تمام سنین مفید خواهد بود. در سنین میان سالی که احتمال آغاز پوکی استخوان وجود دارد، مصرف کشک می تواند تا حد زیادی از این خطر پیشگیری کند. البته علاوه بر کلسیم و املاح مفید، کشک حاوی میزان قابل توجهی از چربی و ویتامین و کالری نیز می باشد و به همین دلیل بهتر است بیماران خاص و یا افرادی که در سنین کودکی و یا کهنسالی قرار دارند، برای خوردن کشک نکات بهداشتی و ملاحظات پزشکی شرایط خود را مد نظر قرار دهند.
کشک حاوی مقداری نمک هم می باشد و از این رو طعم بسیاری از انواع آن کمی شور است. هر چند شوری کشک با ترشی نسبتا ملایم آن مزه ای جالب ایجاد می کنند و به همین دلیل یک سس قدیمی برای آش و خوراک بادمجان به حساب می آید. از میان ویژگی های کشک، می بایست به مقدار قابل توجه اسید های آلی آن اشاره نمود. اسید های آلی خاصیت ضد عفونی کننده بالایی دارند و به همین ترتیب برای پاکسازی معده و روده ها نقش مهمی ایفا می کند. به عبارت دیگر، این ترکیبات اسیدی ارگانیک باعث تصفیه دستگاه گوارش خواهند شد.
یکی دیگر از ویژگی های کشک، نفخ آور بودن آن است و از این رو پیشنهاد می شود که به همراه آن، کمی نعنا خرده شود. هر چند بسیاری از خانواده ها کشک را در قالب یک افزودنی و طعم دهنده به غذا استفاده می کنند، ولی بسیاری از افراد که با خواص کشک به خوبی آشنا هستند، آن را به عنوان غذای اصلی می شناسند. به ویژه اهالی روستاها و دامدارانی که با غذاهای لبنی بیشتر سر و کار دارند، کشک را در بخش اصلی سبد غذایی خود مصرف می کنند که باعث پر شدن معده و رفع گرسنگی می گردد.
غیر از اسید آلی و ویتامین نیاسین موجود در کشک، بهتر است این ماده غذایی را یک بانک پروتئین حیوانی بنامیم. از این رو، برای کسانی که در رشته پرورش اندام فعالیت می کنند و نیاز به بهره مند شدن از پروتئین و املاح زیادی هستند، خوردن کشک توصیه می گردد. پروتئین ها تاثیر مهمی در ساخت و احیای بافت های عضلانی دارند و از این رو برای ورزشکاران به خصوص رشته بدن سازی، ماده غذایی بسیار مهمی محسوب می گردند.
یکی از نکاتی که برای خوردن کشک باید مد نظر قرار گیرد، طبع سرد آن است. در نتیجه اگر به خوردن مقدار زیادی کشک علاقه مند هستید، ضروری است که به مزاج خود و همچنین عوارض احتمالی پر خوری کشک دقت کنید. از جمله این عوارض می توان به سفت شدن معده و نفخ زیاد اشاره نمود.
کشک در انواع مختلف از جمله کشک مایع، کشک نرم یا کشک سفت عرضه می شود که بستگی به فرآیند تولید و ذائقه مشتریان دارد. هر چقدر رطوبت کشک کمتر باشد میزان و غلظت مواد مناسب تشکیل دهنده آن بیشتر است و از طرف دیگر خوردن کشک خشک به دلیل سفت بودن کمی مشکل خواهد بود. از این رو پیشنهاد می شود کشک نرم را نیز امتحان کنید که نسبتا نرم بوده و تراکم مواد مغذی خوبی دارد.
کشک نرم مانند سایر انواع کشک از مشتقات تولید کره است. پس از گرفتن کره از شیر، آن چه باقی می ماند دوغ است که با کیسه انداختن دوغ و گرفتن آب آن، خمیر به دست آمده را کشک می نامند. در روستا ها و مناطقی که نیاز به ماندگاری طولانی تر کشک دارند، این خمیر را به شکل گلوله های کوچک در آورده و در آفتاب می گذارند تا خشک شود. این که تا چه اندازه به گلوله های کشک مهلت خشک شدن بدهند، موجب تعیین محصول به صورت کشک نرم یا کاملا خشک خواهد بود.