همه ما برنج را با دانه های سفید آن می شناسیم. این ماده مغذی و خوش طعم که در استان ها و شالیزار های شمال کشور ایران به مقدار زیاد کشت می شود، توانسته است جای خود را به خوبی در میان سفره ایرانی باز کند. اما جالب است بدانید که قبل از آن که دانه های برنج به رنگ سفید و به شکلی که می بینیم فرآوری و به بازار عرضه شوند، به صورت متفاوتی بوده اند. برنج قهوه ای، در حقیقت محصول یک مرحله پیش از تبدیل دانه ها به برنج سفید است.

رژیم غالب برنج در ایران به دلیل خواص زیاد و مواد مغذی این غله پر طرفدار و همچنین سادگی پخت آن مرسوم است، اما جالب است بدانید که  برنجی که سال هاست به پخت و مصرف آن مشغولیم، ارزش غذایی نسبتا کمتری نسبت به برنج قهوه ای دارد. متاسفانه در فرهنگ ایرانی به ظاهر و طعم غذا بیشتر از خواص و کیفیت آن توجه می شود. از همین رو حتی برنج سفید نیز برای آن که در مجالس و میهمانی ها از ظاهر مناسب تری برخوردار باشد، آبکش شده و بخشی از عناصر و ترکیبات مفید آن دور ریز می گردد. بد نیست گاهی اوقات به جای ظاهر مواد غذایی، فواید و کیفیت آن ها را مد نظر قرار دهیم.

قبل از آشنایی با خواص برنج قهوه ای، باید در مورد ماهیت و روش بدست آوردن آن کمی اطلاعات داشته باشیم. دانه های برنج سفید ابتدا در پوسته ای نازک به نام شلتوک بوده اند که با شلتوک کوبی، این پوسته دور ریخته می شود. سپس به شکل برنج قهوه ای در آمده و در مراحل بعدی آسیا، لایه بسیار نازک و قهوه ای رنگ روی دانه های برنج سفید ساییده شده و در نتیجه محصولی که به طور معمول می شناسیم به دست می آید. پس برای مصرف برنج قهوه ای، دیگر نیازی به مرحله نهایی آسیا وجود ندارد.

یکی از اصلی ترین خواص برنج قهوه ای، سبوس است. سبوس ماده ای ویژه در بسیاری از غلات بوده که مقدار قابل توجهی از آن در برنج قهوه ای موجود می باشد. از جمله خواص اصلی سبوس، به دلیل وجود منیزیم، علاوه بر این که فعال کننده آنزیم های مفید بوده و بر فشار خون تاثیر می گذارد، مانند کلسیم برای استخوان ها نیز نقش مهمی را بازی می کند.

خوردن برنج قهوه ای چند مزیت مهم برای مصرف کننده به همراه دارد که بخش زیادی از آن ها به دلیل سبوس و فیبر می باشد. مواد معدنی موجود در برنج قهوه ای شامل آهن، منگنز، کلسیم، انواع ویتامین های ب و منیزیم، یک گنجینه کمیاب از عناصر مورد نیاز بدن را فراهم کرده اند. یکی از اولین اثرات مفید برنج قهوه ای، برای دیابت است. آزاد سازی قند در برنج قهوه ای سخت تر از برنج سفید بوده و به همین دلیل، به کاهش قند خون کمک می کند. کسانی که با خواص فیبر آشنا هستند، می دانند که تا چه اندازه برای عملکرد روده ها و دستگاه گوارش مفید می باشند. فیبر موجود در برنج قهوه ای منبع عالی به منظور تامین نیاز های دستگاه گوارش و عامل تقویت این سیستم در بدن است.

علاوه بر بهبود عملکرد دستگاه گوارش، برنج قهوه ای به تقویت سیستم قلب و عروق نیز کمک می کند. نه تنها چربی این برنج مضر نیست، بلکه از نوع طبیعی بوده و به کنترل میزان کلسترول خون کمک می کند.

وجود منگنز، منیزیم و ویتامین های ب در برنج قهوه ای، منجر به تقویت و سلامت سیستم عصبی و مغز نیز می شوند. عواقب بهبود کار سیستم عصبی، نه تنها در جلوگیری از آلزایمر موثر هستند، بلکه برای تنظیم خواب و از بین رفتن مشکلات عصبی منجر به بی خوابی نیز فواید زیادی به همراه خواهند داشت. از سوی دیگر تقویت سیستم ایمنی بدن و همچنین جلوگیری از پوکی استخوان، نسبت مستقیمی با مصرف برج قهوه ای دارند.

با توجه به آن که برنج قهوه ای از خواص سرشاری برخوردار می باشد، در بسیاری دیگر از کشور های مصرف کننده برنج، مورد استقبال زیادی قرار گرفته است. روش پخت برنج قهوه ای چندان تفاوتی با روش پخت برنج سفید ندارد. با این اختلاف که برای پخت برنج قهوه ای به زمان بیشتری احتیاج است، چرا که کمی سخت از دانه های برنج سفید هستند. مشابه برنج سفید، خیس خوردن برنج قهوه ای در آب می تواند به پخت آن کمک کند. همچنین پخت این غذا به آب نسبتا بیشتری در مقایسه با برنج سفید احتیاج دارد.